ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΑΝΩ ΤΩΝ 15 ΕΤΩΝ
ΦΟΝΙΣΣΑ
Σε ένα δυστοπικό νησί της Ελλάδας γύρω στο 1900, η Χαδούλα, χήρα Ιωάννου Φράγκου, είναι μια γυναίκα που έχει μάθει να επιβιώνει στην ανδροκρατούμενη, πατριαρχική κοινωνία υπηρετώντας αυτό που της πέρασε η μητέρα της – μια σκυτάλη δύσκολη, που διαιωνίζει την υποτίμηση και την κατώτερη μοίρα της γυναίκας. Η Χαδούλα επαναστατεί μέσα της και αυτό δε θα αργήσει να συμβεί και προς τα έξω. Θύματα του ξεσπάσματός της γίνονται τα μικρά κορίτσια του νησιού, τα οποία απαλλάσσει από το κοινωνικό και οικονομικό φορτίο που η ύπαρξη τους επιφέρει, αφαιρώντας τους τη ζωή. Οι πράξεις της κάποια στιγμή αυτονομούνται και τη φέρνουν αντιμέτωπη με το νόμο. Εγκαταλείπει το σπίτι της και πάει στο καταφύγιο της που είναι η φύση. Όμως, στην πραγματικότητα, όσο και αν η ηθική της της υπαγορεύει πως καλά έπραξε όσα έπραξε, το χρόνιο τραύμα της την ακολουθεί παντού. Το τέλος έρχεται σαν λύτρωση...
|
Ηθοποιοί: |
Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μαρία Πρωτόπαππα, Πηνελόπη Τσιλίκα, Έλενα Τοπαλίδου, Γεωργιάννα Νταλάρα, Δημήτρης Ήμελλος, Γιάννης Τσορτέκης, Χρήστος Στέργιογλου, Μαρία Σκουλά, Μάνια Παπαδημητρίου, Στάθης Σταμουλακάτος, Χριστίνα Μαξούρη, Όλγα Δαμάνη, Έρση Μαλικένζου, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, Νίκη Παπανδρέου, Αγορίτσα Οικονόμου, Μιχάλης Οικονόμου, Γαλήνη Χατζηπασχάλη, Βερόνικα Δαβάκη, Αριάδνη Βελλή |
|
|
Σκηνοθεσία: |
Εύα Νάθενα |
|
|
Μουσική: |
Δημήτρης Παπαδημητρίου |
|
|
Παραγωγή: |
Διονύσης Σαμιώτης, Κώστας Λαμπρόπουλος |
|
|
Σενάριο: |
Κατερίνα Μπέη |
|
|
Είδος ταινίας: |
Δραματική |
|
|
Διάρκεια: |
97' |
-
Εμπνευσμένη από το κοινωνικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
- Σκηνοθετικό ντεμπούτο για την Ηρακλειώτισσα Εύα Νάθενα, η οποία αναλαμβάνει και την εικαστική επιμέλεια της ταινίας (σκηνικά, κοστούμια), έχοντας στο ενεργητικό της αρκετές μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές, όπως οι - μεταξύ άλλων - «Νύφες», «Ο άνθρωπος του Θεού», «Τέλειοι ξένοι», «Νοτιάς», «Πρώτη φορά νονός», «Uranya», «Η χορωδία του Χαρίτωνα» και σπουδαίες θεατρικές παραστάσεις.
-
Το σενάριο φέρει την υπογραφή της Κατερίνας Μπέη («Ευτυχία», «Τα καλύτερά μας χρόνια»).
- Από τους παραγωγούς των ταινιών «Σμύρνη μου αγαπημένη», «Ευτυχία», «Πολίτικη κουζίνα», «Πρώτη φορά νονός», «Uranya», «Φοβού τους Έλληνες...» και «Πεθαίνω Για Σένα!».
-
Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, αλλά και τα επιβλητικά τοπία της Λακωνικής Μάνης, της Κρήτης και της Σκιάθου, της ιδιαίτερης πατρίδας του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
- Η ταινία τιμήθηκε με 6 βραβείο στο 64ο φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Βραβείο Καλλιτεχνικής Επίτευξης Meet The Neighbors+, Βραβείο FIPRESCI καλύτερης ελληνικής ταινίας που πραγματοποιεί πρεμιέρα στο Φεστιβάλ, Βραβείο ΕΡΤ, Βραβείο Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Βραβείο Finos Film, Βραβείο Κοινού Fischer.
-
Σκηνοθετικό σημείωμα
«Ο Α. Παπαδιαμάντης δεν έγραψε για να αποδείξει κάτι, αλλά για να υπηρετήσει το κοινό ελληνικό αίσθημα, τον παράξενο τρόπο των Ελλήνων, αυτόν τον τρόπο που σήμερα πολεμάμε με όλες μας τις δυνάμεις, μπλεγμένοι στην άρνηση της ζωής και την αισθητικοποίηση του θανάτου. Ο άνθρωπος αυτός, δέχτηκε να σηκώσει ένα βάρος…».
Χρήστος Βακαλόπουλος, Από το Χάος στο Χαρτί
Το παραπάνω απόσπασμα αποτυπώνει την πρόθεση της ταινίας.
Η ταινία αυτή δεν θα επιχειρήσει μια ποινική ή εγκληματολογική προσέγγιση. Θα εισχωρήσει στον τρόπο που ο Παπαδιαμάντης διείσδυσε στην ψυχή της ηρωίδας του- τρόπος, ως εκείνη τη στιγμή, πρωτοφανής λογοτεχνικά. Αυτός είναι 1ος βασικός άξονας της ταινίας.
Ο 2ος είναι το ιστορικό αποτύπωμα της εποχής γύρω στο 1900 – σαν κοινωνική σφυγμομέτρηση. Η ιστορία, δηλαδή αυτό που πραγματικά συνέβαινε εκείνη την εποχή, είναι αυτό που δημιούργησε μια ηρωίδα σαν τη Φόνισσα.
Για τους δύο αυτούς άξονες, τα υλικά που δανειζόμαστε -προκειμένου να βάλουμε σε μεγεθυντικό φακό αυτό το αφήγημα- είναι τρία βασικά εργαλεία: η Ιστορία, η Κοινωνιολογία και η Ψυχιατρική -και τα τρία με σημερινά δεδομένα.
Το 1ο , η Ιστορία, έχει κάνει την αποτίμηση της όσον αφορά το 2ο , δηλαδή τις κοινωνικές δομές και τη θέση της γυναίκας τότε. Και τα δύο αυτά με ψυχαναλυτικά δεδομένα φωτίζουν την βαθύτερη ρίζα της δημιουργίας αυτής της ηρωίδας, που δεν είναι απλώς επινόηση του συγγραφέα της, αλλά μια αληθινή ηρωίδα λαϊκής τραγωδίας- και ως τέτοια θα την αναπαραστήσει η ταινία.
Το μητρικό στοιχείο στην ταινία (αυτό που λέμε σκυτάλη της ζωής), η καταδυναστευτική συνεξάρτηση στη σχέση μάνας-κόρης συνλειτουργεί ως αίτιο των φόνων και όσων διαδραματίζονται.
Η θεσμοθετημένη προίκα για τις κόρες καταργήθηκε στην Ελλάδα το 1983. Ένα -ως σήμερα κρυμμένο μυστικό- κάλυπτε τις βρεφοκτονίες των κοριτσιών.
Η ταινία επιχειρεί να το φέρει στο φως.
-Εύα Νάθενα
